Markaziy Osiyo chakana savdo haftaligi va u yerda aslida nimalar haqida so‘z bordi
16 va 17-oktyabr kuni Toshkentda Central Asia Retail Week – chakana savdo va elektron tijorat dunyosini olg‘a siljitayotganlar uchun muhim tadbir bo‘lib o‘tdi. Yetkazib beruvchilar, ishlab chiqaruvchilar, maslahatchilar va distribyutorlar sanoat kelajagini muhokama qilish uchun yig‘ilishdi. Panel munozaralari, tashrif qog‘ozlarini almashish, Savdo-xarid birjasida shartnomalar tuzish – ishbilarmonlik kechalarining standart to‘plami bo‘lib tuyuladi. Lekin bu faqat bir qarashda.
To‘g‘risini aytganda, bu forum shunchaki yoqimli suhbatlar uchun joy emas, balki kompaniyalarning kelgusi yillarda qanday rivojlanishini hal qilish uchun maydondir.
Eng qiziqarli… Hamkasblarimiz voqealar girdobida!
Avtomatlashtirish yoki o‘lish masalasi…
16-oktyabr kuni logistikaga bag‘ishlangan sessiyada ta’minot zanjiri bo‘yicha direktorimiz Mansur Yo‘ldoshev tom ma’noda Gamlet dilemmasiga to‘xtalib o‘tdi: «Bo‘lish yoki bo‘lmaslik?» Bizning holatimizda savol shunday yangradi: «Avtomatlashtirish yoki bozordan g‘oyib bo‘lish?» Va bu dramatik mubolag‘a emas edi.
«Agar biz oldinga intilmasak, shunchaki yo‘q bo‘lib ketamiz,» – deb ta’kidladi Mansur. Omborlarni avtomatlashtirish, barcha asosiy jarayonlarni raqamlashtirish endi tanlov emas, balki zaruratdir. «Biz allaqachon 3PL xizmatlari tomon harakatlanmoqdamiz va bu shunchaki strategiyaning navbatdagi qadami emas – bu bizning omon qolish va yetakchi bo‘lib qolish imkoniyatimizdir,» – deya xulosa qildi u. Shunday ekan, biz uchun «bo‘lish yoki bo‘lmaslik» masalasi allaqachon hal qilingan: innovatsiyalar – bizning oldinga yo‘limiz.
Mijoz bizni qayerda kutmoqda?
Ertasi kuni auditoriyaning e’tibori marketing va kommunikatsiyalar departamenti direktori Yaroslav Gumenyukka qaratildi. Uning «Yangi davr marketingi» sessiyasidagi nutqi pragmatik edi: «Endi gap onlayn yoki oflayn bo‘lishda emas. Mijoz o‘zini qulay his qilishi muhim va bizning vazifamiz u bizni kutayotgan joyda bo‘lishdir.»
U kelajak chakana savdosi uzluksiz mijoz tajribasi ekanligini aniq ko‘rsatdi. Onlayn sotuvlar aql bovar qilmaydigan tezlikda o‘sib bormoqda va agar kompaniyalar moslashishga ulgurmasalar, ular shunchaki o‘z xaridorlarini yo‘qotadilar.
«Mijozlar endi yangi texnologiyalarni ko‘rib chiqishimizni kutmaydi. Ularga shu yerda va hozir qulaylik kerak. Va biz uni raqobatchilarimizga qaraganda tezroq taqdim etishga tayyor bo‘lishimiz kerak,» – deya ta’kidladi Yaroslav.
Uning nutqi oddiy va aniq edi: agar biz bir qadam oldinda bo‘lmasak, mijozlar o‘zlari xohlagan narsani taklif qiladigan joyga borishadi va buni tezroq va qulayroq taklif qilishadi.
Evolyutsiyami yoki yo‘q bo‘lib ketishmi?
Yekaterina qo‘shimcha qildi: «Biz shunchaki o‘zgarishlar haqida gapirmayapmiz, balki jamoamizni ularga tayyorlayapmiz. Bugun biz odamlarni tashabbuskor, jasur va moslashuvchan bo‘lishga o‘rgatamiz. Bu kompaniyaga safda qolishga yordam beradigan fazilatlardir.» U kompaniya har bir xodim kelajakka hissa qo‘shishi va yangi g‘oyalarni taklif qilishdan qo‘rqmasligi uchun muhit yaratishini ta’kidladi. Distributsiya evolyutsiyani boshdan kechirmoqda va uni boshqaradiganlar oldinga siljishi mumkin, o‘tmishda qolganlar esa bozordan g‘oyib bo‘lishi mumkin.
«Kelajak distribyutori» sessiyasida Kadrlar bilan ishlash direksiyasi direktori Yekaterina Agandjanova va ta’minot zanjiri direksiyasi direktori Mansur Yuldashev distribyutsiyani kutayotgan muhim o‘zgarishlar haqida gapirdilar. «Marja pasaymoqda va klassik distribyutor modeli endi ishlamayapti,» – deya ta’kidladi Mansur, tub o‘zgarishlarsiz biznes omon qolmasligini ta’kidlab. U shunchaki avtomatlashtirish haqida emas, balki yangi qadriyatlar yaratish haqida gapirdi: «Kelajak – o‘z savdo belgilarini ishga tushiradigan, o‘z savdo nuqtalarini ochadigan va keng qamrovli xizmatlarni taklif etadiganlarniki.»
Central Asia Retail Week shuni aniq ko‘rsatdiki, eski ish modellari endi logistikada ham, marketingda ham, HR sohasida ham, distributsiyada ham yordam bermaydi. Har bir soha transformatsiyaga muhtoj. Yangi texnologiyalarni joriy etishga, jamoani boshqarish yondashuvlarini qayta ko‘rib chiqishga va yangi biznes modellarini rivojlantirishga tayyor bo‘lganlar bir qadam oldinda bo‘ladi. Qolganlar o‘z mavqelarini yo‘qotish xavfi ostida. Kelajak tez moslashishga, moslashuvchan fikrlashga va qat’iy harakat qilishga tayyor bo‘lganlarga tegishli.